بانک مرکزی برای تسهیل سفر شهروندان ایرانی به کشور‌های خارجی، یک کمک هزینه‌ای تحت عنوان ارز مسافرتی را در نظر گرفته است. شرایط استفاده از این ارز مسافرتی و مقدار آن، هر ساله تغییر می‌کند. به همین خاطر برای مسافرانی که قصد سفر به خارج از کشور را دارند، اطلاع از تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد امروز می‌تواند جالب باشد. چون با دانستن قیمت ارز مسافرتی امروز بانک ملی، بهتر می‌توانند برای سفر خود برنامه‌ریزی کنند. اینکه چه کسانی امکان دریافت ارز مسافرتی را داشته و شرایط گرفتن آن به چه شکل است را، در ادامه توضیح خواهیم داد.
ارز مسافرتی چیست؟
ارز مسافرتی یک کمک هزینه یورویی یا دلاری است که هر ساله بانک مرکزی به عنوان کمک هزینه، به مسافران سفر‌های خارجی پرداخت می‌کند. قیمت ارز مسافرتی نسبت به بازار کمتر بوده و همین موضوع باعث جذابیت آن می‌شود. چون دریافت این ارز می‌توان بخشی از هزینه‌های سفر خارجی شما را پوشش دهد. شرایط و مقدار ارز مسافرتی، هر ساله توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود. حتی جالب است بدانید که قیمت ارز مسافرتی ثابت نبوده و متناسب با نوسانات قیمت ارز در بازار، تغییر می‌کند. اما موضوع مهم این است که هر فرد تنها یک بار در سال امکان استفاده از ارز مسافرتی را دارد.
ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
شرط ابتدایی برای دریافت ارز مسافرتی، داشتن گذرنامه و خرید بلیط هواپیما است. همچنین باید حداقل یک سال از آخرین باری که ارز مسافرتی دریافت کرده‌اید، گذشته باشد. داشتن حداقل ۵ سال سن برای متقاضی دریافت ارز مسافرتی لازم است. و در نهایت اینکه مسافر دو تابعیتی نبوده و گذرنامه وی از نوع خدمات یا سیاسی نباشد.
ارز مسافرتی چقدر است؟
میزان ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳ برای هر مسافر، بر اساس نوع سفر تعیین می‌شود که به شرح زیر است:
- برای سفر‌هایی هوایی به کشور‌های خارجی: ۵۰۰ یورو یا معادل آن به دلار
- برای سفر‌های زمینی به کشور‌های خارجی: ۳۰۰ یورو یا معادل آن به دلار
این جدیدترین معیار برای اختصاص ارز مسافرتی است. چون قبلاً میزان آن را بر اساس اینکه سفر شما ویزا بخواهد یا نه، تعیین می‌کردند. اما در روش جدید، مهم روش خارج شدن شما از کشور بوده و بلیط هواپیما جزء مهمترین مدارک برای گرفتن ارز مسافرتی است. البته میزان ارز مسافرتی برای حجاج ۵۰۰ یورو یا معادل آن به ریال عربستان است. یا اگر زائر کربلا باشید، ۳۰۰ یورو به شما می‌دهند.
نرخ ارز مسافرتی امروز
نرخ ارز مسافرتی مانند ارز آزاد بوده و به طور روزانه تغییر می‌کند. چون در کشور ما برای دلار، یورو و یا دیگر ارز‌های رایج، دو قیمت وجود دارد. یکی قیمت دلار یا یورو بازار آزاد است که بر اساس شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه و یا سیاست‌های بانک مرکزی تعیین می‌شود. نوع دوم ارز مبادله‌ای یا دولتی است که بانک مرکزی برای واردات برخی اقلام و تحصیل دانشجویان در خارج از کشور استفاده می‌کند. ارز مسافرتی نیز از نوع دوم بوده و قیمت آن به صورت روزانه در سامانه خرید آنلاین ارز مسافرتی به نشانی mex.co.ir و یا سایت tgju.org نمایش می‌یابد.
قیمت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳
ارز مسافرتی قیمت ثابت و مشخصی نداشته و بر اساس نوسانات بازار متغیر است. در واقع نرخ ارز مسافرتی یا معادل ریالی آن را که هر مسافر باید پرداخت کند، توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود. ولی در بیشتر موارد نرخ ارز مسافرتی ارزان‌تر از بازار آزاد است. ولی اینکه میزان این تفاوت چقدر است را، نمی‌توان به طور دقیق تعیین کرد و بستگی به شرایط روز بازار و تفاوت ارز مبادله‌ای با ارز بازار آزاد دارد.
قیمت ارز مسافرتی امروز بانک ملی
بانک مرکزی قیمت ارز دولتی مسافران را هر روز بین ساعت 9:30 صبح تا 12:30 ظهر به بانک‌ها اعلام می‌کند. قیمت ارز مسافرتی امروز بانک ملی برای یورو تقریباً ۴۷۹۰۵۶ ریال و برای دلار، مبلغ ۴۴۶۸۶۱ ریال بود.
شرایط ثبت نام ارز مسافرتی
مهمترین شرط برای ثبت نام ارز مسافرتی، قصد صد در صدی برای سفر به یکی از کشور‌های خارجی است. این موضوع با ارائه بلیط هواپیما یا بلیط قطار در سفر‌های زمینی احراز می‌گردد. اما بهرحال مسافر باید حداقل ۷ روز کاری قبل از تاریخ پرواز درج شده در بلیط، درخواست خود را ثبت کند. چون تمرکز بانک مرکزی روی این مسأله است که ارز مسافرتی صرفاً به دست افرادی برسد که واقعاً قصد سفر خارجی دارند.
مدارک لازم برای ارز مسافرتی
قبل از مراجعه به سامانه ثبت نام ارز مسافرتی، باید یک سری مدارک را آماده کنید. این مدارک در هنگام مراجعه به بانک و یا دیگر صرافی‌های مجاز برای تخصیص ارز مسافرتی، لازم است. مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی عبارتند از:
- اصل شناسنامه به همراه کپی آن
- اصل رسید واریزی عوارض خروج از کشور
- اصل ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز)
- اصل پاسپورت به همراه تصویری از آن
- کد رهگیری موجود در بلیط هواپیما به همراه یک کپی از آن
- تکمیل فرم درخواستی برای دریافت ارز مسافرتی
- کارمزد بانک و مبلغ ریالی معادل ارز مورد نیاز
- اطلاعات بانکی معتبر به همراه شماره تماس
روش‌ها و نحوه دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳
بر اساس آخرین مصوبات بانک مرکزی، دو روش حضوری و آنلاین برای دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳ وجود دارد. روش حضوری از طریق یک سری بانک‌های مشخص انجام می‌شود که شعبی را در فرودگاه‌های مطرح کشور دارند؛ مانند بانک ملی، ملت و سامان. اما روش آنلاین ثبت نام ارز مسافرتی از طریق اپلیکیشن «بله» انجام می‌شود. توضیح کوتاهی از این روش‌ها را در ادامه آورده‌ایم.
دریافت ارز مسافرتی با اپلیکیشن بله
دریافت آنلاین ارز مسافرتی، از طریق اپلیکیشن بله انجام می‌شود. این روش بسیار ساده بوده و وابسته به مکان و زمان نیست. مراحل دریافت ارز مسافرتی آنلاین به شرح زیر است:
- نصب اپلیکیشن بله بر روی گوشی
- انتخاب گزینه بانک من
- انتخاب گزینه ارز مسافرتی در اپلیکیشن
- تکمیل مشخصات
- پرداخت معادل ریالی وجه ارز مسافرتی از طریق درگاه اینترنتی
- انتخاب گزینه «رسید» یا بخش «مشاهده جزئیات رسید» برای دریافت و ذخیره رسید تراکنش
- دریافت ارز از طریق دستگاه BTM موجود در فرودگاه‌های کشور با وارد کردن‌شناسه فروش و کد ملی مسافر.
دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه امام
برای دریافت حواله ارز مسافرتی در روش حضوری، باید ابتدا در یکی از شعب ارزی بانک‌ها ثبت نام کنید. همراه داشتن مدارک ضروری در هنگام ثبت نام، لازم است. سپس باید به گیشه بانک ملی در فرودگاه امام رفته و ارز مسافرتی خود را به صورت نقدی دریافت کنید. این گیشه بعد از گیت خروجی فرودگاه قرار داشته و کار شما را برای دریافت ارز مسافرتی راحت می‌کند.
ارز مسافرتی فرودگاه اصفهان
مسافرانی که پرواز خارجی آن‌ها از فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی اصفهان است، باید برای دریافت ارز مسافرتی خود به شعبه بانک تجارت آن مراجعه کنند. یعنی مسافر پس از ارائه مدارک و مراجعه به شعب منتخب بانک تجارت، می‌تواند ارز مسافرتی خود را در باجه مستقر در فرودگاه اصفهان دریافت کند.
ارز مسافرتی فرودگاه تبریز
اختصاص ارز مسافرتی به متقاضیانی که پرواز آن‌ها از فرودگاه تبریز است، توسط بانک ملی انجام می‌شود. این یعنی برای مسافری که مبدا سفرش فرودگاه تبریز باشد، دو روش حضوری و آنلاین برای دریافت ارز مسافرتی وجود دارد.
ثبت نام ارز مسافرتی بانک ملی
بانک ملی جزء اولین بانک‌ها در اختصاص ارز مسافرتی است. ثبت نام ارز مسافرتی این بانک به دو شیوه حضوری و آنلاین انجام می‌گیرد. روش اینترنتی آن از طریق اپلیکیشن بله و روش حضوری آن در شعب ارزی این انجام می‌گیرد. برای دریافت ارز مسافرتی نیز یک سری گیشه حضوری یا خودپرداز ارزی در فرودگاه‌های معتبر کشور تعبیه شده است.
شرایط گرفتن ارز مسافرتی بانک ملت
دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت، فقط به شیوه حضوری میسر است. پس اگر انتخاب شما برای دریافت ارز مسافرتی بانک ملت باشد، باید با داشتن مدارک مورد نیاز به یکی از شعب آن مراجعه کنید. برای دریافت ارز در فرودگاه امام نیز دو روش متفاوت وجود دارد. اولی مراجعه به قسمت خدمات ویژه فرودگاه در سالن ترانزیت است؛ که نیاز به گذرنامه و رسید حواله دارد. دومی هم پایانه‌های خودپرداز ارزی این بانک واقع در سالن ترانزیت، ترمینال‌های سلام، VIP و CIP شهر فرودگاهی امام خمینی است.
ارز مسافرتی بانک سامان
بانک سامان نیز برای مشتریان خود، روش حضوری را در نظر گرفته است. یعنی ابتدا باید با مراجعه به یکی از شعب بانک سامان، ثبت نام کرد. سپس تحویل ارز مسافرتی در باجه‌های مستقر در فرودگاه بین‌المللی انجام می‌شود.
ارز مسافرتی بانک صادرات
روال ثبت نام ارز مسافرتی در بانک صادرات به مانند دیگر بانک‌ها بوده و به صورت حضوری است. یعنی ابتدا باید به صورت حضوری و با مراجعه به شعب بانک صادرات، ثبت نام خود برای دریافت ارز مسافرتی را انجام دهید. سپس از طریق گیشه‌های واقع در فرودگاه‌های بین‌المللی کشور، آن را در نزدیکی درگاه خروجی برای پرواز دریافت کنید.
ثبت نام ارز مسافرتی بانک تجارت
بانک تجارت نقش مهمی در تأمین ارز‌های مسافرتی و وام دانشجویی دارد. این بانک مانند دیگر رقبای خود، ثبت نام ارز مسافرتی را برای سفر‌های خارجی انجام می‌دهد. پروسه ثبت نام و ارائه مدارک در این بانک نیز به صورت حضوری و مانند دیگر بانک‌ها است.
نحوه دریافت ارز مسافرتی برای کشور‌های دیگر
قبلاً مقدار ارز مسافرتی بر اساس مقصد مشخص می‌شد. یعنی بسته به اینکه مقصد مسافرتی شما کشوری باشد که نیاز به ویزا دارد یا خیر، مقدار ارز مسافرتی را تعیین می‌کردند. به همین خاطر مهم بود که سفر خارجی شما یک کشور اروپایی باشد یا کشوری همسایه مانند عراق که هر ساله میزبان زائران کربلا است. اما در قوانین جدید، ارز مسافرتی و میزان آن بر اساس روش مسافرتی (زمینی یا هوایی) تعیین می‌شود.
شرایط گرفتن ارز مسافرتی ترکیه
سفر به ترکیه نیز شامل ارز مسافرتی بوده و مقدار آن بر اساس روش انتخابی شما برای مسافرت تعیین می‌شود. یعنی برای سفر زمینی به ترکیه ۳۰۰ یورو و برای سفر هوایی ۵۰۰ یورو در نظر گرفته شده است. مسافران عازم ترکیه می‌توانند تا پس از ثبت نام، ارز مسافرتی خود را از شعب ارزی بانک‌ها در فرودگاه ارومیه یا دیگر فرودگاه‌های کشور دریافت کنند.
نحوه دریافت ارز مسافرتی عراق
عراق به واسطه حضور مرقد امام حسین (ع)، هر ساله میزبان مسافران زیادی از ایران است. این مسافران که بیشتر آن‌ها با قصد زیارت به عراق می‌روند، مشمول دریافت ارز مسافرتی هستند. قانون در خصوص مقدار ارز مسافرتی، ۵۰۰ یا ۳۰۰ یورو و یا معادل آن به ارز‌های رایج را تعیین کرده است. پس می‌توان در هنگام دریافت ارز مسافرتی، معادل آن را به دینار دریافت کرد.
ارز مسافرتی دبی
دبی، یکی از مقاصد اصلی مسافران ایرانی برای تفریح و خوشگذرانی است. اما با این وجود، می‌توان برای کاهش هزینه‌های این سفر تفریحی هم ارز مسافرتی دریافت کرد. یعنی پس از خرید بلیط هواپیما به مقصد دبی، می‌توان مقدار ۵۰۰ یورو یا معادل آن به ارز‌های دیگر را برای این سفر تفریحی دریافت کنید. این مقدار ارزی باعث کاهش هزینه‌های سفر شخصی یا خانوادگی شما خواهد شد.
ارز مسافرتی کربلا زمینی / ارز مسافرتی اربعین
از آنجایی که بیشتر زائران کربلا دوست دارند تا با پیاده روی به زیارت امام حسین بروند، این نوع سفر از نوع زمینی محسوب می‌شود. بنابراین ارز تخصیص داده شده به هر زائر کربلا در سال ۱۴۰۳، حدود ۲۰۰ هزار دینار است. که دریافت آن منوط به داشتن شرایط سنی و ثبت نام در سامانه سماح است. البته برگ تردد اربعین یا گذرنامه نیز برای دریافت دینار عراقی در شعب بانک‌های منتخب لازم است.
شرایط دریافت ارز دانشجویی ۱۴۰۳
ارز دانشجویی یک کمک هزینه تحصیل برای دانشجویانی است که قصد ادامه تحصیل در مقاطع ارشد یا دکتری را در خارج از کشور دارند. نوع ارز دانشجویی بر اساس کشور مقصد تعیین شده و می‌تواند انواع یورو، پوند، دلار و غیره باشد. این ارز جدای از ارز مسافرتی بوده و قیمت آن کمی بیشتر است. هر دانشجو در طول سال دو بار اجازه استفاده از این سهمیه تحصیلی را دارد. دانشجویان متقاضی ارز تحصیل باید شرایط زیر را داشته باشند:
- دانشگاه محل تحصیل دانشجو از مراکز مورد تأیید وزارت مربوطه باشد.
- مدت زمان تحصیل دانشجو در دوره کارشناسی نباید از ۵ سال و در کارشناسی ارشد نباید از ۳ سال بیشتر باشد.
- مراحل خروج از کشور به طور قانونی صورت گرفته باشد.
- حداکثر فاصله بین دو مقطع تحصیلی نباید از یک سال تجاوز کند.
- محل تحصیل پذیرش در خارج از کشور جزء مراکز مورد تأیید اداره کل دانش آموختگان وزارت علوم باشد.
- نداشتن مشکل نظام وظیفه.
چه مقدار از ارز مسافرتی را می‌توان از کشور خارج کرد؟
یکی از مهمترین وظایف بانک مرکزی، کنترل بازار ارز است. بر همین اساس هر ساله بانک مرکزی سقفی را برای خروج ارز در نظر می‌گیرد. این کار برای کنترل قیمت ارز در بازار داخلی بوده و مانع از افزایش یا کاهش بیش از اندازه یا غیرمعقول آن می‌شود.
سقف مجاز ورود و خروج ارز مسافرتی
بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی، هر مسافری می‌تواند در سفر‌های خود به خارج از کشور حداکثر ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن به ارز‌های دیگر را از طریق مرز‌های هوایی خارج کند. این سقف برای سفر‌های خارجی که از طریق زمینی و دریایی صورت می‌گیرد، مقدار ۲۰۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارز‌ها است. برای خروج ارز بیشتر از این مقدار تعیین شده، نیاز به مراجعه گمرک و تحویل پول به بانک ملی خواهد بود.
این محدودیت‌ها در خصوص ورود ارز توسط مسافران به کشور نیز وجود دارد. یعنی ارزش ارز، اسناد بانکی و اوراق بهادار بی‌نام ورودی هر مسافر به کشور، نباید از ۱۰ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارز‌ها تجاوز کند. برای مبالغ مازاد بر این مقدار، نیاز به تسلیم اظهارنامه ارزی به شعب بانک ملی خواهد بود که در مبادی ورودی قرار دارند.
تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد امروز
قیمت ارز مسافرتی امروز بانک ملی (23 آبان 1403) تقریباً ۴۷۸۰۰ برای یورو بود که تفاوت چشمگیری با یورو بازار آزاد با قیمت ۷۴۳۸۰ تومان دارد. این یعنی تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد امروز مبلغ ۲۶۵۸۰ تومان به ازای هر یورو است. پس مسافر با استفاده از ارز مسافرتی، می‌تواند هزینه بخشی از مسافرت خود را به میزان حداقل یک سوم کاهش دهد.
نکات مهم در مورد ارز مسافرتی ۱۴۰۳
قبل از گرفتن ارز مسافرتی، لازم است تا نکات مهمی را مد نظر قرار دهید. اختصاص این ارز زمانی خواهد بود که شما مدارک مورد نیاز را از قبل آماده کرده و ارائه دهید. اختصاص ارز منوط به مراجعه خود شخص است. یعنی اگر قصد گرفتن ارز مسافرتی برای یک خانواده سه نفره را دارید، باید مدارک هر سه نفر را ارائه دهید.
مسافرانی که گذرنامه خود را تعویض کرده‌اند، باید گذرنامه قبلی را با خود همراه داشته باشند. ارز مسافرتی در درگاه خروجی فرودگاه به مسافران تحویل داده می‌شود. افرادی که قصد گرفتن ارز مسافرتی برای سفر زیارتی را دارند، باید نام آن‌ها در پرتال سازمان حج و زیارت باشد. متقاضیان باید برای ارائه مدارک به شعب منتخب بانک ملی، ملت و یا سامان مراجعه کنند.
سؤالات متداول
ارز مسافرتی چیست؟
ارز مسافرتی یک کمک هزینه برای مسافرانی است که قصد سفر به خارج از کشور را دارند.
ارز مسافرتی به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
افراد کمتر از ۵ سال، ایرانیان دو تابعیتی و کسانی که گذرنامه خدماتی و سیاسی دارند. و یا هنوز یک سال از آخرین باری که از ارز مسافرتی استفاده کرده‌اند، نگذشته باشد.
چند بار در سال می‌توان ارز مسافرتی گرفت؟
هر فردی حداکثر یک بار در سال می‌تواند از ارز مسافرتی استفاده کند.
قیمت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟
قیمت این ارز ثابت نبوده و به مانند ارز بازار آزاد، به صورت روزانه توسط بانک مرکزی تعیین و به بانک‌ها اعلام می‌شود.
چگونه ارز مسافرتی بگیریم؟
با مراجعه به یکی از بانک‌ها معرفی شده در این مطلب و یا استفاده از اپلیکیشن بله. البته این برای زمانی است که شرایط لازم برای استفاده از ارز مسافرتی را داشته باشید.
ارز مسافرتی چند دلار است؟
مبنای تعیین ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳ بر حسب یورو بوده و برای مسافرت‌های هوایی ۵۰۰ و برای سفر‌های زمینی ۳۰۰ یورو است. تبدیل این مقدار به دلار و محاسبه آن، بستگی به تفاوت روز این دو ارز در بازار آزاد دارد.
حداقل سن برای دریافت ارز مسافرتی چقدر است؟
۵ سال.